شطرنج
شطرنج:
شطرنج نوعی بازی تخته ای دو نفره است، که بر روی صفحه شطرنج و با استفاده از مهره‌های شطرنج انجام می‌شود.
قدمت این بازی به سده ششم
میلادی در شرق هندوستان بازمی‌گردد. نوع اولیه شطرنج با نام سانسکریتِ چاتورانگا
در امپراتوری گوپتا ابداع شد و در زمان حکومت خسرو انوشیروان ساسانی به ایران
معرفی شد. شطرنج در ایران، با کمی تغییر در قوانین بازی، نام چَترَنگ را بر خود
گرفت و با فتح قلمرو امپراتوری ساسانیان، توسط عرب‌ها در سراسر جهان اسلام رایج شد
و « شطرنج» نام گرفت. ایرانیان و اعراب از قرن نهم میلادی،
اروپا و روسیه را با شطرنج آشنا کردند؛ به همین دلیل در اغلب زبان‌های اروپایی نام
این بازی برگرفته از واژه «شطرنج» یا «شاه» (مهره اصلی بازی) و نام بیشتر مهره‌ها
هم برگرفته از نام‌های فارسی و عربی آن‌هاست. در اروپا، رفته‌رفته شطرنج دستخوش
تغییراتی شد و با تغییر شکل حرکت برخی مهره‌ها پویایی و سرعت بازی افزایش یافت.
شطرنج ورزشی است که در آن دو بازیکن با استفاده از یک صفحه مربع شکل و تعدادی مهره
با هم رقابت می کنند. صفحه شطرنج شامل 64 خانه هم اندازه است و هر شطرنج باز 16
مهره دارد که یکی از آنها « شاه » است. در جریان مسابقه، هر بازیکن می کوشد مهره
هایش را طوری روی صفحه حرکت دهد که مهره شاه حریف را به خطر بیندازد و به اصطلاح «
کیش » کند. بازیکنی که نتواند رفع کیش کند بازنده است.
شطرنج دارای تاکتیک‌هایی ازجمله چنگال و آچمز و حرکات ویژه‌ای مانند حرکت قلعه، آن‌پاسان
و ترفیع پیاده است.
هر شطرنج باز در ابتدای مسابقه
6 نوع مهره دارد; 1 شاه،
1 وزیر، 2 اسب، 2 فیل، 2 رخ و 8 پیاده. در اولین ردیف از هشت ردیف صفحه ی شطرنج شاه،
وزیر، اسب، فیل و رخ قرار می گیرند . ترتیب قرار گرفتن مهره ها از راست به چپ
عبارت اند از: رخ، اسب، فیل، شاه، وزیر، فیل، اسب، رخ. دومین ردیف به پیاده ها (
سرباز ها ) اختصاص دارد . و در کلیه ی خانه های این ردیف مهره های پیاده قرار می
گیرند .
نخستین قهرمان رسمی شطرنج جهان
ویلهلم اشتاینیتس، شطرنج‌باز یهودی اهل بوهم بود که در سابل ۱۸۸۶ با غلبه بر یوهانس تسوکرتورت انگلیسی این عنوان را
به‌دست‌آورد.
پایان بازی: بازی‌های شطرنج معمولاً با پیروزی یکی از بازیکنان به پایان می‌رسد.
بازیکن به‌منظور پیروزی باید شاه حریف را کیش کند و همه خانه‌هایی را که شاه می‌تواند به آن حرکت کند، تحت
پوشش قرار دهد. بازیکن می‌تواند در هر جای بازی که خواست، بازی را واگذار کند و
این رخداد زمانی روی می‌دهد که بازیکن باخت خود را قطعی بداند.
تساوی در شطرنج یکی دیگر از راه‌های پایان بخشیدن به بازی است.
پنج حالت وجود دارد که در آن تساوی در شطرنج رخ
می‌دهد:
توافق
دوطرفه: انجام این حالت در هر مرحله از بازی امکان‌پذیر است و فقط باید دو طرفِ
بازی تساوی را بپذیرند.
پات: زمانی رخ می‌دهد که هیج
مهره‌ای نتواند حرکتی در صفحه بازی انجام دهد و شاه در حالت کیش نباشد و درضمن
نتواند هیچ حرکتی انجام‌دهد .
تکرار سه‌گانه: اگر یکی از
طرفین بتواند اثبات کند که یک موقعیت واحد برای بار سوم در صفحه پدیدار شده، خواه
این تکرار در سه حرکت متوالی یا غیر متوالی پیش آمده باشد بازی مساوی می‌شود.
قانون پنجاه حرکت: چنانچه پنجاه
حرکت متوالی انجام شود بدون این که پیاده‌ای حرکت کرده باشد یا سواری گرفته شده
باشد بازی می‌تواند با ادعای یکی از طرفین مساوی اعلام شود.
نداشتن نیروی کافی برای مات کردن شاه: اگر کیش مات کردن شاه امکان‌پذیر نباشد،
بازی مساوی می‌شود. این حالت زمانی رخ می‌دهد که مهره‌های کافی برای کیش مات کردن
شاه در صفحه بازی وجود نداشته باشد. برای مثال، یک شاه و یک فیل در مقابل یک شاه
باشند.
کیش دائم: اگر یکی از بازیکنان شاه حریف را در معرض کیش دائمی قرار دهد؛ یعنی شاه
راهی برای خروج از کیش در حرکت‌های بعدی نداشته باشد.
از بهترین شطرنج بازان کشورمان می‌توان به: علیرضا فروزجا، آتوسا پورکاشیان احسان
قائم مقامی و... اشاره کرد.
شطرنج یکی از بازی‌هایی هست
که باعث تقویت هوش و تمرکز می‌شود در سایت الو ورزش
با عضویت به
آسانی می‌توانید از خدمات سایت و آموزش در هر سنی که هستید بهره‌مند شوید.